I Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich w Rybniku
W ramach Jubileuszowego Festiwalu Nauki 29 września wykład wygłosi pan dr inż. Jerzy Zasadni
Temat wykładu:
Przywrócić lodowce w Tatrach – czyli jak skaning laserowy, fizyka jądrowa i fraktale umożliwiają nam podróż w czasy epoki lodowej
Zmiany klimatu są obecnie jednym z największych wyzwań cywilizacyjnych. Klimat i jego fluktuacje nie tylko wyznaczają puls życia biologicznego, ale także w dłuższej perspektywie czasowej wpływają na ewolucję geologiczną i rzeźbę powierzchni naszej planety. Jednymi z najbardziej pracowitych rzeźbiarzy krajobrazu są lodowce, których rozwój, wahania i zanik są właśnie bezpośrednimi konsekwencjami zmian klimatycznych. W wykładzie przedstawiona będzie historia zlodowacenia naszych najwyższych i najpiękniejszych gór – Tatr. Epoka lodowa to najmłodsza część historii geologicznej planety, jednak z perspektywy człowieka jest to czas tak odległy, że nie mogą go pamiętać najstarsi górale. Dlatego w opowieści tej sięgniemy do możliwości jakie daje nam nauka. W wykładzie omówione będą najnowsze technologie i metody badań górskiego krajobrazu polodowcowego, których celem jest odtworzenie czasu i zasięgu lodowców oraz określenie warunków klimatycznych w przeszłości. Ponadto, dzięki danym przestrzennym zasięgu lodowców, wykorzystaniu wiedzy na temat paleośrodowiska oraz technologii kreowania wirtualnych krajobrazów postaramy się odtworzyć realistyczny obraz Tatry podczas maksimum ostatniej epoki lodowej.
Dr inż. Jerzy Zasadni, AGH w Krakowie, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska
Prelegent jest absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego im. Powstańców Śląskich w Rybniku w latach 1996 – 2000 (profil matematyczno-fizyczny). W liceum był finalistą i laureatem olimpiady geograficznej pod opieką Pani Beaty Mokrzyckiej. W latach 2000-2005 studiował na Wydziale Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska (WGGiOŚ) Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie (AGH). Studia doktoranckie w latach 2005-2010 zakończył obroną pracy doktorskiej z dziedziny Nauk o Ziemi w Instytucie Nauk Geologicznych (ING) Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ). Od 2007 do 2010 był zatrudniony na stanowisku asystenta w ING UJ a od 2010 r. jest pracownikiem naukowym uczelni macierzystej (WGGiOŚ AGH).
Działalność naukowa doktora obejmuje zagadnienia związane geologią czwartorzędu, geomorfologią, neotektoniką, teledetekcją, kartografią geologiczną oraz analizą danych przestrzennych (GIS). Przedmiotem zainteresowania doktora jest problematyka zlodowaceń plejstoceńskich Karpat i Alp, gdzie szczególne miejsce zajmują Tatry. Duża część jego pracy to badania terenowe prowadzone w wysokich górach. Jest autorem kilkunastu artykułów dotyczących rzeźby lodowcowej, datowania i rekonstrukcji lodowców w najwyższych masywach Alp (Austria, Szwajcaria, Włochy), Tatr oraz Karpat Wschodnich (Rumunia, Ukraina). Współpracuje z ośrodkami naukowymi w Szwajcarii, Austrii, Słowacji i Rumuni. Jest współautorem arkuszy szczegółowych map geologicznych Austrii (Tyrol) i Polski (Karpaty). W 2011 otrzymał Dyplom im. Stefana Kozarskiego nadawany przez Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich za najlepszą za pracę doktorską z zakresu geomorfologii w roku 2010, pod tytułem: „Deglacjacja Alp Zillertalskich (Austria) w późnym glacjale i holocenie”. W roku 2015 otrzymał międzynarodowe wyróżnienie za najlepszą mapę opublikowaną w 2014 r w czasopiśmie Journal of Maps, co miało duży oddźwięk medialny i popularnonaukowy. Nagrodzona mapa „The Tatra Mountains during the Last Glacial Maximum” jest mapą paleogeograficzną, pokazującą topografię Tatr podczas maksimum ostatniej epoki lodowej, czyli ok. 20 tys. lat temu, gdzie widzimy zasięg i 3D geometrię wszystkich lodowców tatrzańskich. Kompetencje doktora w tematyce rzeźby polodowcowej, procesów geomorfologicznych, tektoniki, kartografii i analiz przestrzennych były wykorzystane w projektach ministerialnych i przemysłowych w latach 2011 – 2021 w kontekście wytypowania bezpiecznej lokalizacji pierwszej elektrowni jądrowej na terenie kraju a następnie w szczegółowych badaniach związanych z określeniem zagrożeń geodynamicznych w rejonie lokalizacji.
Doktor prowadzi zajęcia laboratoryjne i wykłady na kierunkach: Geologia Stosowana, Geoinformatyka i Geoturystyka. Są to przedmioty zarówno związane z naukami o Ziemi takimi jak: Geologia Czwartorzędu, Geomorfologia, Glacjologia jak i z wykorzystaniem technologii informatycznych w naukach o Ziemi, np: Geowizualizacja i edycja kartograficzna, Geoinformatyka w geomorfologii, Metody GIS w kartografii geologicznej. Duża część pracy dydaktycznej doktora stanowią terenowe kursy pozyskania informacji geologicznej w terenie i tworzenia map geologicznych, głównie w Karpatach Zewnętrznych (Beskidy) i Tatrach. Za swoją działalność naukową i dydaktyczną kilkakrotnie otrzymywał nagrody Rektora AGH.